پیشرفت فناوری، اطلاعات و ارتباطات و به دنبال آن دیجیتالی شدن مراودات، تمامی ابعاد زندگی بشر را فرا گرفته است. بخش تولیدات دامی که از نیازهای ضروری و روزمره جوامع میباشد، روز به روز دارای فناوری هوشمندانه بیشتری میشود.
هوشمندسازی دامداری در یک کلام به معنی افزایش پتاسیل عرضه جهانی شیر و گوشت میباشد.
از 60 سال گذشته تاکنون در ایالات متحده آمریکا، مزایا و معایب هوشمند سازی دامداری بررسی میشود. دادههای تجربی بیشماری جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده است. با توجه به افزایش فناوری از اوایل سال 2000 میلادی، و با تولید اولین حسگرهای دامی و گسترش تکنولوژی و اینترنت، هوشمند سازی به معنای دسترسی و کنترل از راه دور، پردازش و محاسبات دادهها آغاز شد.
هوشمندسازی در دامداری منجر به کنترل بیشتر دامها و بهبود تولید همراه با افزایش رفاه حیوان و کاهش تنشهای مدیریتی میشود؛ که این امر از طریق حسگرهای هوشمند که قابلیت اکتساب، ذخیره سازی و تحلیل دادهها را دارد، امکان پذیر شده است.
در واقع دامداری هوشمند همان دامداری مدرن نیست. در روش مدرن و صنعتی از ابزارآلات به روزی استفاده میشود که سرعت و کیفیت کار را بهبود میبخشد ولی دامداری هوشمند، اطلاعات ابزارها به طور اتوماتیک و یا نیمه اتوماتیک، ثبت و تحلیل میشود.
سالهاست برای بخش تولید در دامداریهای صنعتی از سیستم هوشمند استفاده میشود. مانند استفاده از دستگاه های شیردوش اتوماتیک. ولی در بحث مانتورینگ دامها، شرکتهای تولید هوش مصنوعی ضعیفتر عمل کردهاند. پیشرفت در فناوری حسگرها باعث بهبود در اندازه گیری دقیق رفتارهای دام، شرایط فیزیولوژیکی و افزایش بهره وری از دام ها شده است.
هوشمند سازی دامداری ها دربخشهای متفاوتی مانند، نظارت هوایی بر مراتع، نظارت بر مکان و فعالیت دامها، تشخیص زود هنگام فحلی، لنگش، و مشخصات بدنی، بررسی تولید و ترکیب شیر، زمان زایمان، میزان مصرف خوراک، بررسی انتشار گازهای گلخانه ای قابل اجرا هستند. هوش مصنوعی فاقد خرد انسانی است و همه چیز حول محور اعداد و مقایسه آنها با یکدیگر از طریق روابط ریاضی و کوواریانتها می چرخد. بنابراین با جمعآوری دادهها و مدلسازی آنها، ترکیبی ایجاد میکند و نشان میدهد دام در چه وضعیتی قرار دارد.
ابزارها و دستگاهای هوش مصنوعی و کنترل هوشمند دامداری میتوانند روی دام نصب شوند، موقعیت استراتژیک داشته باشند یا ظرفیت اندازهگیری در مقیاسهای وسیع داشته باشند.
هوشمندسازی چه مزایایی دارد؟
از مهمترین مزایای مانتورینگ هوشمند، پس از کاهش خطای انسانی و مقایسه صحیح تر شرایط دام، میتوان به ذخیره دادههای آماری و دسترسی آسان به آنها اشاره نمود.
به طور مثال در اندازهگیری اسکور بدنی به روش چشمی، صرفاً یک جدول مشخصات فیزیکی بدن دام پر میشود، که هرچند این یادداشت برداریها همیشه در دسترس میباشد و بایگانی میشود ولی هیچ تصویری ثبت نمیشود که بعدها بتوان میزان خطای آن را پیدا کرد و اطمینان لازم به نتایج داشت.
راحت و آسان شدن روشهای مانیتورینگ و بهرهوری از دیگر مزایای هومندسازی است. به طور مثال راحتی و افزایش سرعت شیردوشی با روش اتوامتیک در مقایسه با روش دستی، بررسی آماری تعداد جنین سقط شده به روش نرمافزاری، سرعت ثبت اسکور بدنی دامها و تحلیلهای دقیقتر و در اختیار داشتن زمان بیشتر برای تحلیل و برسی تصاویر ثبت شده نسبت به مشاهده چشمی، کاهش فحلیهای از دست رفته به علت استفاده از ابزارها در مقایسه با روشهای قدیمیتر، توانایی نظارت و کنترل دامداری و کارگران از راه دور، و … .
کار با این ابزارها آسان است و به آسانی به یک اپراتور آموزش داده میشود. تحلیل کردن دادهها توسط نرمافزار انجام میشود.
برای اقتصادی بودن فرایند تولید، گاوها باید زمان زیادی از روز را صرف خوردن و نشخوار کنند، در صورتیکه مانیتورینگ به طور هوشمند و با سرعت بیشتر، دام زمان کمتری روی پاهای خود میایستد و بیشتر استراحت میکند.
هزینه های عملیاتی با روش هوشمند سازی کاهش مییابد، کیفیت محصول تولیدی افزایش و در نتیجه سود بیشتری با روش هوشمند کردن فارم به دست میآید.
هزینه های هوشمند سازی ممکن است در ابتدا سنگین به نظر بیاید اما در طول زمان با توجه به سودهایی که عاید دامداری میکند، به صرفه خواهند بود.